Muggenhoek 4

Observatie

Deze schuur ligt tegen de Nederlandse grens in een rustige straat, vlak naast de dijk. Het is een half open bebouwing door de recentere loods die er werd bij gebouwd. De loods en schuur doen geen dienst meer als vee opslag, maar als werkruimte en opslag voor werktuigen. Tussen de vele landbouwakkers bevindt zich aan de overkant van de asfaltweg een perenboomgaard. De schuur heeft de typische uiterlijke kenmerken van een wolfsdakschuur, en is in zeer goede staat. De houtbekleding is niet meer te zien langs buiten, maar de baksteenwanden zijn op de meeste plekken in originele staat, hier en daar zien we een vernieuwde voeg. De schuur draagt momenteel cementleien als dak. 

De muggenhoek is gelegen aan de grens tussen België en Nederland. Dit geeft de mogelijkheid te genieten van de Prosperpolder, het natuurgebied dat sinds 2009 opgesplitst werd in Prosperpolder Noord en Zuid. Het westen van de Prosperpolder, waar het dorp ligt, blijft behouden voor landbouw en wonen.

De schuur bevindt zich op een actief gebruikt boerenerf. De eigenaars ontvingen ons met veel plezier, maar waren vrij beschermend over hun eigendom. Ze willen niet dat hun schuur te veel in de aandacht komt door de vele onteigeningen in de buurt. 

De omvang van de schuur was enorm en ze was zeer goed onderhouden. Tot enkele jaren geleden werd er vee in gehouden. De eigenaars vertelden ons dat de ingang van de schuur vroeger dwars gelegen was, nu is deze parallel met de schuur. Dit is ook zichtbaar in de structuur. Binnenin werden muurtjes toegevoegd met het oog op het houden van vee. Ook werd een gewelf als verdieping toegevoegd. De standvinken werden afgesneden en een stalen structuur werd eronder aangebracht


Geschiedenis

De schuur ligt op het grensgebied van de Nieuwarenbergpolder (ingedijkt in 1784) en de Prosperpolder (ingedijkt in 1846). Juist om die reden zien we nog geen bebouwing op de Ferrariskaarten uit 1771. In de Atlas der Buurtwegen uit 1841 zien we de schuur wel al verschijnen. We concluderen dus dat de schuur dateert van bij de inpoldering van de Nieuwarenbergpolder, ondanks de grensligging. De schuur was dus hoogstwaarschijnlijk deel van de grootschalige landbouwonderneming van de heren van Arenberg, die zo goed als de volledige polders in handen hadden.

Materiaal

Verschillende verbouwingsjaren zijn te onderscheiden aan de hand van de structuur. Gekromde en rechte balken tonen de evolutie van de schuur door de jaren heen. We vermoeden, naar referentie met andere schuren uit dezelfde periode, dat er werd gebruikt gemaakt van eik en elmhout. 

In een recenter verleden werd een stalen structuur toegevoegd. Betonnen vloeren en tussenschoten werden vermoedelijk gebruikt voor het stallen van vee. De hoogstwaarschijnlijk pas later toegevoegde muren, zijn gemaakt uit baksteen. Het huidige dak bestaat uit eternietplaten.

Zichten

De schuur is zeer goed onderhouden en heeft daarom geen specifieke kieren of spleten die een interessante lichtinval als gevolg zouden kunnen hebben. De schuur is daarom juist vrij donker bij het binnenstappen. Ook ligt de schuur midden op een erf en heeft slechts aan één kant een mogelijk zichtpunt. De kopse kant waar nu de hoofdingang is, geeft uit op de achterkant van het boerenerf. Deze geeft zicht op de rondom liggende velden van de Nieuwarenbergpolder.

Biodiversiteit

De Prosperpolder Noord is ontworpen als slikken- en schorrengebied. Sinds 2009 loopt er een nieuwe dijk die je van de Schelde, ter hoogte van het gehucht Ouden Doel, naar de Polderdijk brengt. Van daar uit loopt de dijk naar het noorden, langs de Carolusstraat ten oosten van het gehucht Prosperpolder, om te eindigen ter hoogte van het Verdronken Land van Saeftinghe.

Het toekomstige natuurgebied Prosperpolder Zuid ligt ten zuiden van de nieuwe zeedijk en ten zuidoosten van het dorp Prosperpolder.  In het zuiden wordt het gebied begrensd door de polderdijk van de Nieuw-Arenbergpolder, hier wordt ook een natuurgebied aangelegd als weidevogelgebied. Prosperpolder Zuid wordt dus ontworpen als een plas- en oevergebied, de aanvoer van het water zal gebeuren via de ontpolderde Prosperpolder Noord.

Doorwandeling

De schuur staat met zijn kopse gevel naar de straatkant gericht. Deze gevel bevat symmetrisch en systematisch geplaatste ruitjes, het zou zonde zijn om deze kenmerkende gevel aan te tasten, dus verkiezen we de doorgang door de langse zijde te behouden. Bij het onderzoeken van de schuur blijkt 1 kopse zijde reeds aangetast te zijn door de nieuwe eigenaars. De oorspronkelijke doorgang was door de langszijde, deze is ondertussen toegemaakt door baksteenwerk.

Stabiliteit

De schuur is in perfecte staat doordat hij altijd functioneel is gebleven. Binnen zijn de balken nog intact en is de oorspronkelijke structuur onaangetast. De schuur is zeker nog stabiel en vertoond op het eerste zicht geen zwakke plekken.

Bouwmethodiek

De onderdelen van een oorspronkelijk gebinte konden op de bouwplaats gezaagd en op maat gemaakt worden. Ze werden voorzien van merktekens, zogenoemde telmerken, deze zijn op het eerste zicht verdwenen bij de muggenhoekschuur. Dit is te wijden aan het feit dat de voornaamste draagbalken vervangen zijn door recenter hout.

Het gebinte werd op poeren gezet om verrotting van het onderste deel van de gebintestijl tegen te gaan. Dit is volledig weg in de schuur op de dag van vandaag. De kolommen werden vervangen door een heus staalwerk, die momenteel de krachten opvangt.

Grondonderzoek

Uit bodemonderzoek blijkt dat de muggenhoekschuur zich bevindt in erosiegevoelig gebied. De grond is een combinatie van natte grond op lemig zand en uiterst natte licht zandleemgrond,. Beide zijn zonder profielontwikkeling. De grond wordt gebruikt om granen, zaden en peulvrucht te planten, maar is ook ideaal als voedingsbodem te gebruiken om bieten te planten. Dit is ook wat de nieuwe eigenaars momenteel uit de omliggende gronden halen.

Fotogalerij

Mogelijke programma's

Dichtbij de muggenhoekschuur, is een zelfstandige keramiek fabrikant, geitenboerderij en lifecoach 'Leutigelandleven'. Hier wordt verse geitenmelk omgezet in ambachtelijke kaas, daarnaast zie je ook de vrolijke geitjes in het veld. Er worden keramieken kunstwerken verkocht, maar ook gemaakt aan de hand van workshops. Dit zou kunnen leiden tot een plek waar workshops kunnen gegeven worden, maar ook lokale kunst kan worden verkocht. Een tweede optie zou een uitkijkpunt kunnen zijn dat je laat genieten van een uitzicht op de Prosperpolders, richting Prosperdorp met een mogelijkheid om jaren terug te blikken door verrekijkers die je laten voelen hoe de Prosperpolder er voor de ingreep uitzag.